Je ziet ze steeds vaker voorbij komen en hoort er steeds meer mensen over praten: blauw licht filter brillen. De brillen zouden schadelijk blauw licht filteren, waardoor je ogen meer rust ervaren en minder moe worden van het vele staren naar beeldschermen. Met name voor mensen met een kantoorbaan zou een blauw licht filter bril een uitkomst kunnen zijn. Daarnaast wordt ook vermeld dat het kan bijdragen aan een betere nachtrust. Tijd om eens na te gaan wat we nu écht weten van blauw licht en brillen die het zouden filteren.
Wat is blauw licht?
Om te weten waarom we wel of niet een blauw licht filter bril zouden aanschaffen, dienen we eerste te begrijpen wat blauw licht nu eigenlijk is. Licht kan energie uitstralen, wat gebeurt op basis van de golflengte. Blauw licht heeft een erg korte golflengte, waardoor er veel energie vrij komt. Teveel energie betekent dat het schadelijke gevolgen kan hebben voor je ogen. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan ultraviolet licht, dat een nog kortere golflengte heeft dan blauw licht.
Blauw licht van de zon
Zonlicht behoort ook tot blauw licht en kan zoals we weten erg fel zijn en zelfs pijn doen aan de ogen. Als je recht in de zon zou staren (doe dit alsjeblieft niet) merk je dat je je ogen nauwelijks open kunt houden. Dit is niet zonder reden, aangezien het hier gaat om zeer felle blauw lichtstralen die bij een te lange blootstelling schadelijk effect kunnen hebben op je ogen. Dit is dan ook de reden waarom we op erg zonnige dagen vrijwel allemaal een zonnebril dragen; om onze ogen te beschermen en het zicht te verbeteren.
Het is overigens ook wetenschappelijk aangetoond dat zeer felle zonnestralen schadelijk kunnen zijn voor je ogen. Wel is het zo dat het menselijk lichaam zeer efficiënt is en je jezelf op een normale zonnige dag geen zorgen hoeft te maken als je je zonnebril bent vergeten. Je moet dan natuurlijk niet recht in de zon gaan staren, maar dat leek ons wel duidelijk.
Blauw licht van beeldschermen
Een blauw licht filter bril wordt echter niet gebruikt voor zonnestralen, maar voor het blauwe licht dat we ervaren van beeldschermen. Denk hierbij aan je telefoon, televisie, computerscherm of tablet. Al deze apparaten stralen blauw licht uit, waar we dagelijks vele uren naar kijken. Deze uren blauw licht zouden dus schadelijk zijn voor onze ogen en ervoor zorgen dat we minder goed kunnen slapen.
In eerste instantie klinkt dit logisch natuurlijk, aangezien je constant naar een verlicht scherm aan het staren bent. Aan de andere kant zijn onze ogen ook in zekere mate gewend aan zonlicht. Dit is natuurlijk veel feller dan het licht van je beeldschermen. De vraag rest dus, wat is het effect van blauw licht op ons lichaam?
Wat is het effect van blauw licht op ons lichaam?
Er worden verschillende zaken benoemd die blauw licht schadelijk zouden maken voor onze ogen. Te lang staren naar beeldschermen zou zorgen voor schade aan de ogen, vermoeide ogen en zou ervoor kunnen zorgen dat je minder goed en diep slaapt. Aangezien hier nogal wat onduidelijkheid over heerst, hebben wij ons hier eens wat meer in verdiept.
Is blauw licht van beeldschermen slecht voor de ogen?
Veel opticiens claimen dat blauw licht van beeldschermen slecht is voor de ogen en je daarom een blauw licht filter bril nodig hebt. Er is echter vrijwel geen onderbouwing dat dit ook daadwerkelijk zo is. Expert Tom van den Berg ging hierover in gesprek met BNNVARA. Van den Berg is werkzaam bij het Nederlands Herseninstituut en is gespecialiseerd in het menselijk oog. Hij geeft aan dat blauw licht van een beeldscherm qua intensiteit niet veel heftiger is dan de verlichting uit onze woonkamer. Niets om je zorgen over te maken dus.
Ook geeft hij aan dat het blauwe licht dat we van de zon ervaren vele malen sterker is en we hier ook prima mee om kunnen gaan. Vandaar dat het blauwe licht van beeldschermen ook geen schadelijke effecten zou hebben op onze ogen.
Ook de American Optometric Association (AOA) geeft aan dat er geen research is dat aantoont dat het blauwe licht van onze beeldschermen schadelijk is voor onze ogen. De AOA is een organisatie die bestaat uit zo’n 37.000 optometrie-artsen, studenten en para-optometrische assistenten en technici.
Zorgt blauw licht van beeldschermen voor slechtere slaap?
Blootstelling aan blauw licht kan van invloed zijn op de hoeveelheid melatonine die je lichaam produceert. Melatonine is het hormoon waar je slaperig van wordt en dus eigenlijk het signaal voor je lichaam is dat je naar bed moet. Blootstelling aan veel blauw licht kan er dus voor zorgen dat je biologische klok niet begrijpt dat het bedtijd is, aangezien de aanmaak van melatonine wordt verstoord. Dit wordt bevestigd door onderzoek van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en tal van andere onderzoeken.
Veelvuldig gebruik van je smartphone, tablet, laptop of tv in de avonduren kunnen dus wel degelijk zorgen voor een slechtere nachtrust. Is dit elke avond het geval? Dan kun je zomaar eens last krijgen van (chronische) slaapproblemen en een slaaptekort. Dit wil je natuurlijk graag voorkomen. Of een blauw licht filter bril hier tegen beschermt behandelen we verderop in deze blog.
Droge ogen door blauw licht?
Heb je het gevoel dat je droge ogen krijgt door je vele schermgebruik? Dan ligt dit hoogstwaarschijnlijk niet aan het blauwe licht van je scherm, maar aan de hoeveelheid dat je met je ogen knippert. Onderzoek laat namelijk zien dat mensen geneigd zijn om minder vaak met hun ogen te knipperen als ze achter een beeldscherm werken. Met name mensen die een kantoorbaan hebben zullen hier in grotere mate last van hebben.
De droge ogen ontstaan dus niet door het blauwe licht, maar doordat je onbewust minder vaak knippert. Het goede nieuws is dan ook dat je geen blauw licht filter bril hoeft aan te schaffen om dit te verhelpen. Door simpelweg wat vaker met je ogen te knipperen kun je voorkomen dat je droge ogen krijgt.
Migraine door blauw licht?
Omdat het overmatig gebruik van schermen met blauw licht kan leiden tot hoofdpijn, wordt blauw licht ook in verband gebracht met migraine. Om deze reden maken mensen met migraine ook steeds vaker gebruik van een blauw licht filter bril. Ze hopen zo hun migraine aanvallen te verminderen of af te zwakken. Maar werkt dit ook echt?
Wetenschappers verwachten op basis van onderzoek dat de hoofdpijn niet zo zeer te wijden is aan het blauwe licht, maar meer aan de lange tijd dat je gefocust bent op een scherm van dichtbij. Om deze symptomen te verminderen kun je gebruikmaken van een bekende tip: kijk iedere 20 minuten voor 20 seconden naar een object in de verte. Door te lang op je beeldscherm te kijken zijn je ogen gefixeerd op een zeer korte afstand. Door dit af te wisselen worden je ogen minder moe en geef je ze even de kans om te rusten.
Hoewel blauw licht zeer waarschijnlijk niet de oorzaak is van migraine aanvallen, kan het wel degelijk de symptomen versterken, blijkt uit onderzoek. In een studie van 69 mensen zijn de effecten van de verschillende type licht op hun migraine onderzocht. Hieruit blijkt dat blauw licht de meeste zenuwcellen activeert, en dus de meeste negatieve effecten heeft op mensen met een gevoeligheid voor licht.
Heb jij last van migraine? Dan kan een blauw licht filter bril mogelijk dus helpen bij het verlichten van je migraine aanvallen. Je aanvallen volledig voorkomen zal het waarschijnlijk helaas niet doen.
Blauw licht filter bril en slaapkwaliteit
Het is dus interessant om ons verder te verdiepen in het effect van een blauw licht filter bril op de nachtrust. Dit omdat we inmiddels weten dat blootstellen aan blauw licht de aanmaak van melatonine kan verstoren en zo dus ook kan zorgen voor een slechtere nachtrust. Gelukkig zijn er al wat studies voltooid die het effect van zo’n bril op de aanmaak van melatonine en de kwaliteit van nachtrust hebben onderzocht. Onderstaand wat beknopte resultaten van dergelijke studies, om een beter beeld te krijgen bij de effectiviteit van een blauw licht filter bril.
Blauw licht filter bril en de aanmaak van melatonine
Twee kleine studies uit 2006 en 2013 hadden beide veelbelovende resultaten. In beide gevallen konden de onderzoekers namelijk concluderen dat het dragen van een blauw licht filter bril ervoor zorgde dat het lichaam op normale wijze melatonine kon aanmaken, ook al werd er gebruik gemaakt van een apparaat waar blauw licht vandaan komt. De testpersonen die geen blauw licht filter bril droegen zagen een duidelijke afname in de aanmaak van melatonine.
In beide gevallen is er wel meer onderzoek nodig om betere conclusies te trekken, aangezien het nu gaat om erg kleine studies. De resultaten zijn echter zeer veelbelovend, in het voordeel van de blauw licht filter brillen. De brillen in beide studies hadden donkergele glazen om het blauwe licht te blokkeren.
Blauw licht filter bril zorgt voor betere slaap?
Een studie uit 2009 richtte zich niet op de aanmaak van het hormoon melatonine, maar keek puur naar de kwaliteit van slaap. 20 mensen werden 2 weken gevolgd, waarna de onderzoekers concludeerde dat de groep mensen die een blauw licht filter bril droegen significant betere slaapkwaliteit hadden. Daarnaast was er ook een positief effect op het humeur van deze mensen, wat weer gelinkt zou kunnen worden aan de verbetering van de slaap.
Ook hier gaat het om een kleine studie, waaruit we geen harde conclusies kunnen trekken. Desalniettemin laat ook deze studie veelbelovende resultaten zien in het voordeel van de blauw licht filter bril.
Blauw licht filter bril heeft geen enkel voordeel?
De laatste studie die we aanhalen is een systematische review uit 2017. De onderzoekers hebben uiteindelijk drie studies met in totaal 136 deelnemers geselecteerd, om het effect van een blauw licht filter bril te onderzoeken. De conclusie: de onderzoekers geven aan onvoldoende bewijs te hebben gevonden dat een blauw licht filter bril positieve effecten heeft op vermoeidheid in het oog, de gezondheid van het oog én de slaapkwaliteit van de testpersonen.
Is een blauw licht filter bril onzin?
We kunnen nog geen definitieve conclusies trekken op basis van bestaand onderzoek. Hoewel er enkele studies zijn die concluderen dat er géén voordelen zijn, zijn er ook een aantal die juist wél voordelen weten te benoemen. Met name als het aankomt op aanmaak van melatonine, slaapkwaliteit en een overgevoeligheid voor licht zoals bij migraine. Onzin is een blauw licht filter bril wat ons betreft dan ook niet. Er dient echter wel verder onderzoek gedaan te worden om de positieve effecten beter af te bakenen.
Of een blauw licht filter bril effect heeft is dus wel afhankelijk van het doel waarmee je het draagt. Aangezien onderzoek laat zien dat er geen bewijs is voor schade van blauw licht van onze beeldschermen, zal een bril je ogen hier dan ook niet tegen beschermen. Het dragen van een blauw licht filter bril voor een betere nachtrust of om je migraine te verlichten kan echter dus wel een positief effect hebben. Tevens kan de bril ook voor een placebo-effect zorgen. In dit geval zou het ook nuttig kunnen zijn om zo’n bril te dragen, aangezien het placebo-effect wel echt werkt.
Goede en slechte blauw licht filter bril onderscheiden
Wil je na het lezen van dit artikel een blauw licht filter bril aanschaffen? Dan dien je uiteraard nog een goede keuze te maken. Niet heel gemakkelijk, aangezien je inmiddels niet alleen bij elke opticien zo’n bril kunt kopen, maar ook bij tal van andere online en offline winkels. Om die reden hebben we een aantal handige tips waar jij op kunt letten als je een blauw licht filter bril gaat aanschaffen.
Kies voor donkere brillenglazen
Wanneer je een blauw licht filter bril gaat aanschaffen is het aan te raden om voor donkere glazen te kiezen. De brillen die door de testpersonen werden gedragen in de studies met positieve uitkomsten hadden namelijk allemaal donkergele glazen. Op basis hiervan zouden we aanraden om een bril aan te schaffen met vergelijkbare donkere glazen.
De juiste pasvorm is belangrijk
Veel van deze blauw licht filter brillen zijn tegenwoordig online aan te schaffen. Niks mis mee natuurlijk, maar je weet van te voren niet of de bril fijn zit. Vind je het belangrijk dat je zeker weet dat het een comfortabele bril is? Kies er dan voor om bijvoorbeeld naar een opticien te gaan, zodat je de bril kunt passen voordat je deze aanschaft. Daarnaast kun je ook nog eens advies vragen, zodat je een montuur aanschaft dat goed bij je past.
Bestel je wel online? Zorg dan dat je goede retourvoorwaarden hebt als de bril niet naar wens is. Wanneer je een blauw licht filter bril op sterkte laat maken is de kans echter wel groot dat je deze niet zomaar kunt retourneren. We raden om die reden dan ook aan om zeker voor een bril op sterkte gewoon naar de opticien te gaan.
Lees ervaringen van anderen
Kies je ervoor om online je blauw licht filter bril aan te schaffen? Zorg dan dat je de ervaringen van andere goed doorleest. Op basis van deze ervaringen kun je namelijk veel te weten komen over het product. Denk hierbij aan pasvorm, of het op de foto lijkt, prijs-kwaliteitverhouding en noem maar op.
Bronvermelding
- Kassa BNNVARA (2019). Opticiens claimen onterecht schadelijkheid blauwlichtbeeldschermen
- American Optometric Association AOA (2019). Blue-light hype or much ado about nothing?
- Van Kerkhoff L.W.M., Van der Maaden T., Van der Meijden W. Van Elk M., Van Nierop L.E. et al. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2019) Schermgebruik, blauw licht en slaap
- Jaiswal S., Asper L., Long J., Lee A., Harrison K., Golebiowski B. (2019) Ocular and visual discomfort associated with smartphones, tablets and computers: what we do and do not know
- Sheppard A.L., Wolffsohn J.S. (2018) Digital eye strain: prevalence, measurement and amelioration
- Noseda R. et al. (2016) Migraine photophobia originating in cone-driven retinal pathways
- Wood B., Rea M.S., Plitnick B., Figueiro M.G. (2013) Light level and duration of exposure determine the impact of self-luminous tablets on melatonin suppression
- Sasseville A., Paquet N., Sévigny J., Hébert M. (2006) Blue blocker glasses impede the capacity of bright light to suppress melatonin production
- Burkhart K., Phelps J.R. (2009) Amber lenses to block blue light and improve sleep: a randomized trial
- Lawrenson J.G., Hull C.C., Downie L.E. (2017) The effect of blue-light blocking spectacle lenses on visual performance, macular health and the sleep-wake cycle: a systematic review of the literature
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.