Misschien heb je het wel eens op wat producten in de supermarkt zien staan, maar misschien heb je er nog nooit van gehoord: de Nutri-Score. Dit logo moet consumenten in een oogopslag laten zien hoe gezond of ongezond een product is. Een mooi concept, maar om het goed te gebruiken, moet je wel goed begrijpen wat de nou Nutri-Score precies inhoudt. Wij leggen je uit hoe deze scores berekend worden en wat ze betekenen voor je voeding.
Wat is de Nutri-Score?
De Nutri-Score behoort tot de voedselkeuzelogo’s. Een voedselkeuzelogo is een logo dat het voor de consument eenvoudiger moet maken om te bepalen of een product gezond is of niet. Het logo dient op de voorkant van een product te staan, zodat het direct zichtbaar is, nog voordat je het product in je handen hoeft te hebben. De gezondheid van een product wordt op twee manieren getoond in het logo.
Allereerst wordt dit bepaald op basis van een letter. Dit wordt getoond middels een A, B, C, D of E. Hierbij is de letter A het meest gezond en de letter E het meest ongezond. Daarnaast wordt er per letter gebruik gemaakt van een bijbehorende kleur, zodat het nog eenvoudiger is om te bepalen of het product wel of niet gezond is. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kleuren groen tot oranje, waarbij donkergroen (A) het meest gezond is en donkeroranje (E) het meest ongezond.
Middels de Nutri-Score valt in één oogopslag dus te bepalen of een product gezond is en dus of het in je eetpatroon past. Nu dienen we natuurlijk wel nog te achterhalen hoe bepaald wordt welk product gezond is en welk product niet. Onderstaand lees je hoe de uiteindelijke Nutri-Score van een product wordt berekend.
Hoe wordt de Nutri-Score berekend?
De Nutri-Score is ontwikkeld door onafhankelijke wetenschappers en wordt bepaald aan de hand van verschillende ingrediënten. Sommige ingrediënten dragen bij aan een betere score, terwijl andere ingrediënten de score juist verlagen. Uiteindelijk resulteert deze berekening in een classificatie waarbij een product een A, B, C, D of E krijgt. Deze Nutri-Score wordt op de verpakking gedrukt, zodat de consument in één oogopslag kan zien hoe het product scoort op basis van zijn voedingswaarde.
Een belangrijk aspect dat verder verduidelijkt moet worden, is dat de berekening van de Nutri-Score plaatsvindt binnen specifieke voedselgroepen. Dit betekent dat vergelijkbare producten binnen dezelfde categorie – zoals zuivel, granen of dranken – met elkaar worden vergeleken. Iedereen snapt namelijk wel dat snoep en ijs niet gezond is. Maar door de score per voedselgroep te berekenen, wordt gezorgd voor een eerlijke en consistente beoordeling. Dit is natuurlijk wel van cruciaal belang om te weten, omdat de Nutri-Score anders de illusie kan geven dat producten gezond zijn, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.
Ingrediënten die zorgen voor pluspunten
Om een goede Nutri-Score te behalen, dient een product in de basis voornamelijk te bestaan uit gezonde ingrediënten. Dit betekent niet dat ieder product met gezonde ingrediënten ook een goede Nutri-Score heeft, maar het weegt wel flink mee. Hieronder een overzicht met de meest positieve factoren:
- Fruit, groenten, peulvruchten en noten: Een hoog percentage van deze ingrediënten levert positieve punten op. Producten die rijk zijn aan deze natuurlijke ingrediënten scoren doorgaans beter.
- Vezels: Een hoog vezelgehalte draagt bij aan een betere score, omdat vezels belangrijk zijn voor een gezonde spijsvertering en langdurig verzadigingsgevoel.
- Eiwitten: Hoewel eiwitten vaak minder zwaar meewegen dan fruit en vezels, kunnen ze ook bijdragen aan een gunstige Nutri-Score. Zeker omdat een hoog eiwitgehalte ervoor zorgt dat andere negatieve ingrediënten beperkt blijven.
Ingrediënten die zorgen voor minpunten
Net zoals de Nutri-Score positieve punten toekent aan gezonde ingrediënten, worden negatieve punten toegekend aan aspecten die als minder gezond worden beschouwd. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste zaken die bijdragen aan een lagere Nutri-Score:
- Calorische waarde (energie):Producten met een grote hoeveelheid caloriën krijgen meer negatieve punten. Dit komt omdat een hoge energie-inhoud vaak duidt op een hoger aan vet- of suikergehalte, en het sneller leidt tot overgewicht.
- Suikers: Een hoog gehalte aan suikers, en dan met name toegevoegde suikers, levert negatieve punten op. Dit komt omdat een overmatige suikerinname wordt gekoppeld aan verschillende gezondheidsrisico’s. Ze proberen zodoende dan ook te stimuleren om minder suiker te eten.
- Verzadigde vetten: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigde vetten, zoals sommige vleeswaren en volle zuivelproducten, scoren doorgaans lager. Verzadigde vetten worden geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
- Natrium (zout): Een hoog zoutgehalte, en daarmee een verhoogd natriumgehalte, resulteert in meer negatieve punten. Te veel zout eten kan leiden tot een hoge bloeddruk en andere gezondheidsproblemen, waardoor dit een negatieve invloed heeft op de Nutri-Score.
Nutri-Score in Nederland
De Nutri-Score is ontwikkeld in Frankrijk en won de strijd van twee andere voedselkeuzelogo’s om het officiële voedselkeuzelogo van Nederland te worden. De concurrenten (Keyhole uit Scandinavië en Traffic Light uit het Verenigd Koninkrijk) werden als minder geschikt gezien, bleek uit een onafhankelijk consumentenonderzoek in 2019. De Nutri-Score wordt namelijk ook al door andere landen om ons heen gebruikt – bijvoorbeeld door Duitsland, België, Luxemburg en Zwitserland – en is voor de consument het meest overzichtelijk.
De Rijksoverheid heeft bepaald dat Nederland om meerdere redenen een officieel voedselkeuzelogo nodig heeft. De meest belangrijke reden: zo’n 50% van de Nederlanders heeft op dit moment overgewicht, en is daarmee momenteel zonder twijfel één van de belangrijkste gezondheidsproblemen. Vandaar dat een voedselkeuzelogo, zoals de Nutri-Score, zo belangrijk wordt geacht. Het is met name behulpzaam voor de consument die meer moeite heeft om te bepalen of een product gezond is of niet.
De voordelen van de Nutri-Score
Het toevoegen van de Nutri-Score op producten in de supermarkt biedt verschillende voordelen. Onderstaand hebben we de 6 meest prominente voordelen dan ook uitgewerkt. Mocht je nog twijfelen over wat de Nutri-Score voor jou kan betekenen, dan is het zeker aan te raden om onderstaande voordelen eens door te lezen.
Productkennis van de consument wordt beter
Doordat in één oogopslag zichtbaar wordt of een product gezond is of niet, kan de productkennis van mensen verbeteren. Wanneer je bijvoorbeeld weinig weet van welke producten gezond zijn en welke juist niet, kan dit eenvoudig verbeteren door op de Nutri-Scores van deze producten te letten. Waarschijnlijk zal dit zelfs al onbewust gebeuren, zonder dat je door hebt dat je eigenlijk aan het leren bent over verschillende producten en ingrediënten.
Gemakkelijk bepalen welk product gezond is
Wanneer je in de werk of schoolpauze even de supermarkt binnen loopt om een product te kopen, wordt het kinderlijk eenvoudig om een gezonde lunch samen te stellen. Als in de toekomst elk product een Nutri-Score heeft, kun je gemakkelijk kiezen voor producten met een hoge score. Zo kies je heel eenvoudig gezonde producten uit, zonder dat je echt de etiketten hoeft te lezen. Uiteraard is dit niet enkel van toepassing voor een lunchpauze, maar voor al je wekelijkse boodschappen.
Eenvoudiger om producten met elkaar te vergelijken
Het vergelijken van verschillende producten wordt eenvoudiger door de Nutri-Score. Op het moment dat elk product een score heeft, kun je deze simpelweg met elkaar vergelijken. Zo bepaal je wat de meest gezonde keuze is door enkel naar de etiketten te kijken. Het is dus wel belangrijk om dit binnen dezelfde productgroep te doen.
Bewustzijn van de consument wordt groter
Een ander voordeel van de Nutri-Score is dat het bewustzijn kan groeien door de aanwezigheid van een voedselkeuzelogo. Stel je hebt een standaard tussendoortje dat je bij de supermarkt haalt. Wanneer het etiket van dit product ineens een negatieve Nutri-Score bevat, kan dit best confronterend zijn. Dit geldt zeker voor mensen die juist op hun gezondheid willen letten en bijvoorbeeld willen afvallen. De score kan het bewustzijn vergroten en zo uiteindelijk bijdragen aan een meer verantwoorde keuze.
Fabrikanten worden gestimuleerd hun producten te verbeteren
De (verplichte) aanwezigheid van de Nutri-Score op producten kan ook voor de fabrikanten gevolgen hebben. Zo kan dit stimuleren om het product te verbeteren, om zo bijvoorbeeld van een B naar een A te gaan. Uiteraard geldt dit ook voor producten die een erg lage score hebben. Dit kan de consument afschrikken, waardoor het product mogelijk minder vaak wordt gekocht. Dit kan voor de producenten dan weer extra motivatie zijn om de samenstelling van het product te veranderen om een betere Nutri-Score te krijgen.
Het wordt toegepast in meerdere Europese landen
De Nutri-Score wordt al door meerdere Europese landen toegepast. Dit zal ervoor zorgen dat het ook op vakantie in het buitenland eenvoudiger wordt om in de supermarkt een gezonde keuze te maken. Je hoeft het etiket dan (bijna) niet meer te lezen, wat vaak sowieso al lastiger is in het buitenland. Uiteraard dien je altijd op te letten i.v.m. mogelijke allergieën, maar bepalen of een product gezond is of niet wordt in ieder geval gemakkelijker.
De nadelen van de Nutri-Score
De Nutri-Score is dus een handige manier om producten met elkaar te vergelijken. Maar is dit systeem dan perfect? Zeker niet. Dit heeft met name te maken met hoe mensen deze score interpreteren. Hieronder leggen we je uit waarom de Nutri-Score niet perfect is en wat je eraan kunt doen om de score zo goed mogelijk te gebruiken voor jouw persoonlijke voedingskeuzes.
Vereenvoudiging van complexe voedingsinformatie
De Nutri-Score probeert de voedingswaarde van een product samen te vatten in één score (A t/m E). Hierdoor gaan belangrijke nuances verloren. Voedingsmiddelen zijn complex en de gezondheidseffecten van een product hangen van veel factoren af. Zo zijn er ook een hoop micronutriënten die belangrijk zijn voor je gezondheid, maar niet worden meegenomen in de berekening. Het samenvatten van de voedingswaarde in één cijfer kan soms leiden tot een te simplistische weergave.
Verdeling van voedselgroepen
De score wordt berekend binnen specifieke voedselgroepen, wat enerzijds zorgt voor eerlijke vergelijkingen binnen een categorie, maar anderzijds ook tot inconsistenties kan leiden. Sommige voedingsgroepen worden kritischer beoordeeld dan andere, waardoor de Nutri-Score soms als minder uniform wordt ervaren.
Daarnaast valt er te discussiëren over de indeling van voedselgroepen. Zo vallen vleesvervangers doorgaans binnen dezelfde categorie als vlees. Deze vleesvervangers scoren vanzelfsprekend hoger, door het hoge groente- en vezelgehalte, iets dat van nature niet aanwezig is in vlees. Dit terwijl vleesvervangers vaak juist ultra-bewerkte voeding is. Daarmee is het eigenlijk appels met peren vergelijken.
Berekening op basis van 100 gram of 100 milliliter
De Nutri-Score wordt berekend per 100 gram of 100 milliliter, wat niet altijd overeenkomt met de portiegrootte die mensen daadwerkelijk consumeren. Het houdt daardoor geen rekening met het totale dieet of de eetgewoonten van een persoon. Dit terwijl een product met een lagere score prima deel kan uitmaken van een gezond en gebalanceerd dieet. Ingrediënten die je in zeer beperkte mate eet, zullen vanzelfsprekend veel minder impact. Het gevaar van de Nutri-Score is dan ook dat mensen sommige producten onnodig gaan vermijden.
Sjoemelen door fabrikanten
Fabrikanten kunnen soms de samenstelling van hun producten aanpassen om een gunstigere Nutri-Score te verkrijgen. Bijvoorbeeld, door extra vezels toe te voegen of het gehalte aan bepaalde negatieve ingrediënten te verlagen, zonder dat dit per se de algehele voedingskwaliteit of gezondheidseffecten van het product substantieel verbetert.
Gezondere keuzes maken met de Nutri-Score
Je weet nu wat de Nutri-Score is, hoe deze wordt berekend en wat het nut is van deze score. Door producten een A, B, C, D of E te geven, wordt het voor consumenten veel eenvoudiger om te bepalen of een product gezond is of niet. Wel dien je hierbij de nodige portie gezond verstand te gebruiken om de scores te nuanceren.
Hoe dan ook kan de Nutri-Score zowel op kleine als grote schaal positieve gevolgen hebben. Op kleine schaal kan dit voor een individu zorgen dat hij of zij gezondere keuzes gaat maken. Uiteindelijk kan dit op grote schaal mogelijk een positieve invloed hebben als antwoord op het toenemende probleem van overgewicht in Nederland.
Al met al is de toekomstige toevoeging van de Nutri-Score als officieel voedselkeuzelogo volgens ons een prima ontwikkeling. Hoe meer mensen bewust worden van hoe (on)gezond hetgeen is dat ze eten, hoe vaker mensen hopelijk een verantwoorde keuze zullen maken. Wel zijn we van mening dat het belangrijk blijft om verder te kijken dan enkel de Nutri-Score, en zelf te blijven nadenken.
Bronvermelding
- Rijksoverheid. Nieuw voedselkeuzelogo Nutri-Score
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voeding/gezonde-voeding/nieuw-voedselkeuzelogo-nutri-score - Rijksoverheid. Zo koos de overheid Nutri-Score
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voeding/gezonde-voeding/nieuw-voedselkeuzelogo-nutri-score/zo-koos-de-overheid-nutri-score - Rijksoverheid. Kernboodschap consumentenonderzoek voedselkeuzelogo
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voeding/documenten/rapporten/2019/11/28/kernboodschap-consumentenonderzoek-voedselkeuzelogo
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.