Vaak hoor je mensen vertellen dat hun gewicht toeneemt door stress, maar afvallen door stress lijkt minder vaak voor de komen. Het lijkt alsof men eerder naar ‘comfort food’ grijpt op het moment dat dingen tegen zitten en daardoor de kilo’s erbij komen in plaats van er af vliegen. Toch zijn er mensen die ervaren dat ze afvallen door stress en dat is ook zeker mogelijk. In deze blog bespreken we het effect dat stress kan hebben op het verliezen van gewicht, of dit gevaarlijk is en wat je hier tegen kunt doen.
Waarom hebben we stress?
Stress lijkt tegenwoordig heel gewoon en vrijwel iedereen heeft wel periodes in zij of haar leven die extra stressvol lijken te zijn. Denk hierbij aan een nieuwe baan, verhuizen, strakke deadlines of bijvoorbeeld ziekte bij jezelf of een dierbare. Wanneer ons lichaam stress heeft wordt er een stofje aangemaakt, genaamd cortisol. Cortisol zorgt ervoor dat je alerter bent dan normaal en dus beter kunt reageren in stressvolle situaties. Op zich niks ernstigs, mits het hierbij blijft en de stress dus van korte duur is.
Bij ernstige situaties blijft je lichaam constant gestrest, waardoor de cortisol niet voldoende wordt afgebroken. In dat geval spreken we van chronische stress en dit kan wel degelijk ongezond worden. Wanneer je kampt met chronische stress kun je naast lichamelijke klachten (bijvoorbeeld een futloos gevoel) het mentaal ook moeilijk krijgen. In sommige gevallen kan dit er ook voor zorgen dat je, zonder dat je dit wilt, gaat afvallen door stress. Meer daarover lees je in de volgende alinea’s.
Schroom dan niet om hier open over te zijn en dit te delen met iemand uit je persoonlijke kring die je vertrouwt. Vaak helpt het al om hierover te kunnen praten en om alles waardoor je stress hebt op een rijtje te zetten. Ook je huisarts biedt een luisterend oor en kan je hiermee helpen.
Afvallen door stress of juist het tegenovergestelde?
Val jij juist niet af van stress, maar merk je juist een gewichtstoename? Ook dat kan. Mensen zijn verschillend van elkaar en elk persoon reageert op zijn of haar eigen manier op stress. Naast dat er studies zijn die laten zien dat je kunt afvallen door stress, zijn er ook verschillende uitgebreide studies die het tegenovergestelde laten zien.
Hoogte van je BMI heeft invloed
In 2009 werden de resultaten van een studie gepubliceerd die het verband tussen stress en BMI van 1355 volwassen mannen en vrouwen onderzocht. Ze gebruikten hiervoor data van 9 jaar lang om een zo goed mogelijke conclusie te kunnen geven. Er werd geconcludeerd dat voornamelijk mensen met een hoog BMI meer kans hebben om aan te komen door stress. Dus heb je een laag BMI en kamp je daarnaast met veel stress, dan zou je minder risico moeten lopen om aan te komen. Merk je dus dat je gaat afvallen door stress, dan lijkt het aannemelijk dat je BMI om te beginnen al niet aan de hoge kant was.
Afvallen door stress op drukke (werk)dagen
Een studie uit 1992 hield voor 12 weken lang de voedselinname in relatie tot werkstress bij van 158 mensen. Hieruit werd geconcludeerd dat mannen vaak iets minder eten dan normaal bij verschillende stressniveau’s. Enkel bij het hoogste stressniveau in de studie werd aangetoond dat er beduidend minder voedsel werd geconsumeerd dan bij de andere stressniveau’s.
Diezelfde studie concludeerde dat vrouwen vanaf een gemiddeld stressniveau minder begonnen te eten en dat de kans om minder te gaan eten bij een hoog stressniveau zelfs 3 keer zo groot was dan om meer te gaan eten.
Echter, een studie onder ongeveer 8000 Britse mensen concludeerde weer iets anders. In deze studie werd over een periode van 5 jaar gekeken naar de relatie tussen werkstress en gewichtsverlies bij vrouwen. Hieruit werd geconcludeerd dat er geen verband was tussen de twee.
Het is dus zeker mogelijk dat jij afvalt door werkstress, simpelweg doordat iedereen anders reageert op stress. Afvallen door stress op het werk kan er bijvoorbeeld door komen dat jij minder tijd hebt om te eten of het simpelweg gewoon vergeet door de drukte. Heb je het idee dat jij afvalt door stress op je werk, probeer dan eens goed bij te houden of je onbewust minder consumeert.
Is afvallen door stress gevaarlijk?
Stress is in principe niet gevaarlijk en afvallen natuurlijk ook niet. Echter zijn er wel scenario’s waarin het gevaarlijk kan worden. Stel je hebt bijvoorbeeld een chronische ziekte. De combinatie van chronische stress én chronische ziekte kunnen ervoor zorgen dat je heel snel veel afvalt. In zo’n geval kan dat gevaarlijk zijn voor je gezond en indien mogelijk is het natuurlijk beter dit te voorkomen.
Zoals je in het begin van deze blog hebt gelezen zorgt stress ervoor dat het hormoon cortisol vrijkomt. Normaal wordt dit weer vrij snel door het lichaam afgebroken en dan is er niks aan de hand, maar bij chronische stress is de cortisolwaarde in het bloed te hoog. Langdurige blootstelling aan teveel cortisol kan negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid. Zo kan dit bijvoorbeeld zorgen voor o.a. verminderde slaap, vermoeidheid, een verzwakt immuunsysteem en een verandering in de bloeddruk. In normale gevallen is dit niet gevaarlijk, maar alsnog wil je natuurlijk liever een gezonde cortisolwaarde.
Afvallen door stress, wat te doen?
Nu zal het voor sommige mensen niet eens zo slecht uitkomen dat ze afvallen door stress, dit is natuurlijk geen gezonde manier om van je ongewenste kilo’s af te komen. Daarnaast zijn er ook veel mensen die juist niet willen afvallen en waarbij dit dan ook erg onwenselijk is. Daarom is verstandig om afvallen door stress te voorkomen, maar hoe doe je dit dan? In dat geval moet je dus proberen om je stressgehalte te verlagen en dit verschilt heel erg per persoon. Niet iedereen heeft om dezelfde redenen stress, waardoor er geen standaard stappenplan bestaat om stress te verminderen.
Vaak ontstaat stress omdat er veel gedachtes door je hoofd heen vliegen. Het kan helpen om hetgeen waarover je stress hebt te delen met iemand die je goed kent en vertrouwt of door dit te delen met je huisarts. Ook kan het al helpen om een rustige wandeling te maken en je hoofd even helemaal leeg te maken. Probeer op tijd naar bed te gaan en zo elke dag voldoende rust te krijgen.
Sommige mensen vinden het ook prettig om alles waarover ze stress hebben op te schrijven. Zo krijgen ze een goed overzicht van wat er allemaal speelt en hoe ze dit mogelijk kunnen aanvliegen. Eenieder heeft zijn eigen methode om met stress om te gaan en geen enkele manier is goed of slecht. Probeer dus gewoon op jouw eigen manier je stress te verminderen, zodat je niet ongewenst gaat afvallen door stress.
Afvallen door stress en verdriet
Verdriet is iets waar we allemaal mee te maken krijgen in ons leven en wat in sommige gevallen zelfs een effect kan hebben op onze gezondheid. Afvallen door stress en verdriet is voor sommige mensen dan ook een serieus probleem. Een studie uit 2008 onderzocht het effect van rouwen op het lichaam bij oudere mensen in het geval dat hun partner stierf. Een verhoogde mate van verdriet kan ervoor zorgen dat je lichaam de cortisol minder goed kan afbreken en je kunt langer effect kunt hebben van stress. Uit de vorige aangehaalde studies is gebleken dat het mogelijk is om gewicht te verliezen door stress, dus afvallen door stress en verdriet is dan ook mogelijk en de twee kunnen elkaar dus zelfs versterken.
Afvallen door stress en angst
Angst is in principe ook stress voor het lichaam, waardoor er ook bij angst cortisol vrij komt. Hierdoor ben je dus meer alert en in situaties waar je angstig bent, ben je vrijwel altijd extra alert. Afvallen door stress en angst kan dus zeker mogelijk zijn. Dit zal dan met name effect hebben als je langdurig angst hebt en al een lage BMI hebt. Net zoals in het geval van stress kan het bij angst ook helpen om hier met iemand over te praten.
Bronvermelding
- Block, J.P. et al. (2009) Psychosocial stress and change in weight among US adults.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19465744/ - Stone, A.A., Brownell, K.D. (1992) The stress-eating paradox: Multiple daily measurements in adult males and females.
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08870449408407469 - Kivimäki, M. (2006) Work stress, weight gain and weight loss: evidence for bidirectional effects of job strain on body mass index in the Whitehall II study.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16418750/ - Preiser, J.C. et al. (2014) Metabolic response to the stress of critical illness.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24970271 - Rosnick, C.B., Small, B.J., Burton, A.M. (2008) The Effect of Spousal Bereavement on Cognitive Functioning in a Sample of Older Adults.
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13825580903042692
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.